کارگردان این فیلم میکل کنراد، هنگامی که این فیلم هنوز در مرحله تولید قرار داشت، علناً اعلام کرد که او در نظر دارد، از چند تکه تصویر واقعی از یک بشقاب پرنده واقعی نیز در فیلم خود استفاده کند. در سپتامبر سال 1949، کنراد به «اوهایو جورنال هرالد» گفت: «من صحنه‌هایی از فرود، به حرکت در آمدن، پرواز و اجرای مانور یک بشقاب پرنده را در اختیار دارم.» کنراد بعداً ادعا کرد که تکه‌های تصاویر با ارزش او «در صندوق امانات یک بانک محفوظ است» و تا قبل از به اکران درآمدن فیلمش، آنها را به هیچ کس نشان نخواهد داد. اندکی پس از آن، کنراد موضوع یک تحقیقات رسمی دو ماهه از طرف نیروی هوایی قرار گرفت، مدارکی که در چهارچوب «قانون آزادی اطلاعات» انتشار یافت، فاش کرد که یک مأمور دفتر تحقیقات ویژه نیروی هوایی، نه تنها برای بازجویی از کنراد پیرامون ادعاهایش، بلکه برای شرکت در نخستین جلسه نمایش خصوصی فیلم تکمیل شده او در نظر گرفته شده است.

زمانی که ثابت شد، ادعاهای خیالی کنراد ـ پس از به چالش کشیده شدن از سوی نیروی هوایی ـ بدون پشتوانه بوده، تعجب هیچ کسی برانگیخته نشد. او پذیرفت که داستان بشقاب‌پرنده‌اش چیزی بیش از یک حقه بازاریابی ماهرانه جهت ایجاد هیاهوی رسانه‌ای برای کشاندن مردم به سالن‌های سینما برای تماشای فیلمی که در عالم واقعیت فیلمی خسته کننده و بی‌تحرک بوده، نبوده است. با این حال، طبق نظر نیک ردفرن پژوهشگر، آنچه قضیه کنراد نشان می‌دهد «این است که نیروی هوایی در آن زمان اشتیاق شدیدی به فیلم‌های تخیلی درباره UFOها داشته است. ردفرن که مدارک اصلی در قضیه کنراد را مطالعه کرده می‌گوید، احتمال دارد نیروی هوایی آمریکا این موضوع را «موضوعی مشکل آفرین تلقی کرده باشد. یعنی ساختن فیلمی درباره UFOها که دربردارنده برش‌هایی از تصاویر یک بشقاب پرنده واقعی نیز باشد.» ردفرن می‌گوید که از این منظر، نیروی هوایی دریافته که باید مراقب تمام فیلم‌های مزاحمی که درباره UFOها ساخته می‌شود باشد و به دقت محتوای آنها را در ارتباط با مسائل مربوط به امنیت ملی نظارت ـ و حتی کنترل ـ کند.

به نظر می‌رسد که سناریوی فوق در پرتو تولید یک فیلم مستند منطقی بزرگ درباره UFOها در سال 1956 با عنوان «یو.اف.او» باورکردنی باشد، فیلمی که نیروی هوایی آمریکا را واداشت تا طرح‌های احتمالی را برای مقابله با درگیری‌های ناشی از به نمایش درآمدن فیلم تهیه کند. مدیر واحد تحقیقات رسمی پیرامون UFOها در نیروی هوایی آمریکا یا پروژه «کتاب آبی» کاپیتان جرج تی. گریگوری ، وظیفه یافت که نه تنها روند تولید این قبیل فیلم‌ها بلکه برخورد جامعه و منتقدان با آنها را زیر نظارت خود بگیرد. نیروی هوایی با این اعتقاد که فیلم می‌تواند «توفانی از مجادلات اجتماعی مردمی» را دامن بزند، ترتیبی داده بود تا تک تک موارد مشاهده بشقاب‌پرنده‌ها که در فیلم‌ها گنجانده می‌شود، مورد بررسی قرار گیرد و حتی بسیار فراتر رفته و سه تا از مأموران کتاب آبی به بهانه ارائه «کمک‌های فنی» به فیلم سازان، در تلاش برای کنترل محتوای فیلم‌های مستند در کنار این فیلم‌ها قرار گیرند.

یک سیب زمینی داغ
در یک مورد دیگر، نیروی هوایی دستکاری‌های زیادی را در فیلم نامه یکی از قسمت‌های به ظاهر بی‌ضرر مجموعه تلویزیونی «استیو کانیون»(1958 تا 1959) انجام داد. این سریال که با حمایت مالی سیگار «چسترفیلد» در استودیوهای یونیورسال و با همکاری کامل نیروی هوایی ایالات متحده تولید می‌شد، با کمک یک شخصیت تلویزیونی معروف، در هر یک از قسمت‌های آن به وقایع‌نگاری یکی از اتفاقات واقعی می‌پرداخت و هر قسمت آن با نمایش مهر دپارتمان نیروی هوایی خاتمه می‌یافت و صدایی بر روی تصویر اعلام می‌کرد: «استیو کانیون! سلام بر مردان نیروی هوایی آمریکا!» عنوان قسمتی که نیروی هوایی با آن مخالفت کرده بود «پروژه UFO» نام داشت و در آن سرهنگ استیو کانیون مجادله‌ای را مورد تحقیق قرار می‌داد که بر سر مشاهده بشقاب پرنده در یک پایگاه محلی نیروی هوایی گزارش شده بود. طبق گفته مورخ هوانوردی جیمز اچ.فارمر: «این قسمتی از سریال بود که نیروی هوایی اصلاً تمایل نداشت پخش شود.» فارمر در تفسیری که بر دی وی دی استیو کاتیون که به تازگی منتشر شده نوشته، یادآور می‌شود که نیروی هوایی با این قسمت راحت نبود چون UFOها در آن حضور داشتند. فارمر می‌گوید، در زمان تولید این مجموعه، این قسمت «موجب بروز مشکلات روابط عمومی بسیاری برای آنها شد... از رزول در سال 1947 تا مشاهده مکرر UFOها بر فراز آسمان واشنگتن در سال 1952... نیروی هوایی نمی‌خواست هیچ اشاره‌ای به موضوع UFOها شود.» زمانی که نیروی هوایی کار خود با فیلم نامه را تمام کرد، به گفته فارمر، «این فیلم نامه در مقایسه با نمونه‌های قبلی خود، کاملاً بی‌آزار شده بود ....» در واقع در این قسمت سریال، زمانی که نهایتاً تصاویر مشاهده UFOها پخش شد، برای پرهیز از ایجاد هراس عمومی ـ و در حمایت از گزارش اصلی رزول نیروی هوایی ـ این طور عنوان شد که آنها در اصل بادکنک بوده‌اند که با بشقاب‌پرنده اشتباه گرفته شده اند.» جان الیس تولیدکننده، پس از مشاهده حجم اصلاحاتی که در این فیلم‌نامه انجام شده بود، به خشم آمد: «جالب است که وقتی آن را با فیلم‌نامه‌های اصلی مقایسه می‌کنید... می‌بینید که تک تک صفحات بارها و بارها و بارها بازنویسی شده اند...» دیوید‌هافت، تولید کننده این مجموعه، بیشتر در معرض این مشکلات قرار داشت.‌هافت نیز اشاره کرده که نیروی هوایی در تصمیم گیری درباره آنچه که برای پخش قابل قبول بوده، با مشکلاتی مواجه بوده است.

دیزنی و موجودات فضایی
پیام موجود در لابه لای این سطور را برنده اسکار دیزنی، وارد کیمبال کامل تر می‌کند. کیمبال بیش از همه به خاطر جان بخشیدن به شخصیت‌های محبوب دیزنی نظیر جیمی سوسکه، گربه چشایر و‌هاتر دیوانه و برای طراحی دوباره میکی موس در سال 1938، شناخته شده است. او همچنین به عنوان انیماتورـ کارگردان در کلاسیک‌های دیزنی مثل سفید برفی و هفت کوتوله(1938)، پینوکیو(1940) و فانتزی(1940) کار کرده است.

کیمبال در سال 1979 ادعا کرد که در اواسط دهه 1950، نیروی هوایی آمریکا خود را به دیزنی نزدیک کرد و به این شرکت پیشنهاد کرد که در تولید یک فیلم مستند درباره UFOها با این نیرو همکاری کند. هدف ادعا شده از سوی نیروی هوایی از تولید این فیلم، مأنوس شدن بیشتر جامعه آمریکا با واقعیت‌های فرازمینی بود. جالب تر اینکه، نیروی هوایی پیشنهاد کرد، در ازای این همکاری، تکه‌هایی از تصاویر واقعی از UFOها را نیز برای استفاده اختصاصی در این فیلم مستند، در اختیار دیزنی قرار خواهد داد. طبق گفته کیمبال، دیزنی این معامله را پذیرفت و بی‌درنگ مشغول کار روی پروژه نیروی هوایی شد که با توجه به رابطه تثبیت شده دیزنی با دولت آمریکا، چیز غیر معمولی نبود( در طول جنگ جهانی دوم، دیزنی بالغ بر هشتاد فیلم کوتاه تبلیغاتی برای ارتش ساخته بود).

در حالی که دیزنی صبورانه در انتظار بود تا نیروی هوایی برش‌های تصاویر UFOهای واقعی را در اختیار آنها بگذارد، انیماتورهای این شرکت طرح‌های مفهومی اولیه را از آنچه که می‌توانست به یک موجود فضایی شباهت داشته باشد، تهیه کردند. قابل پیش بینی بود که پیشنهاد ارائه برش‌های تصاویر UFOهای واقعی به تدریج به محاق رفت. این اتفاق کیمبال را تحریک کرد تا رابط نظامی رسمی در آن پروژه را به چالش بگیرد. این رابط که یک سرهنگ نیروی هوایی بود که به کیمبال گفته بود، «راستش برش‌های تصاویر واقعی بسیار زیادی از UFOها وجود دارد، اما نه او و نه هیچ کس دیگری نمی‌تواند به آنها دسترسی پیدا کند.» لازم به گفتن نیست که این پروژه تعطیل شد و فراموش شد و همه به جز چند نفری که روی آن کار می‌کردند، آن را از یاد بردند.
دخالت ارتش در تولید فیلم‌های مربوط به UFOها امروزه نیز ادامه دارد. در بازسازی فیلم «روزی که جهان از حرکت ایستاد» (2008) می‌توان نام رابط رسمی وزارت دفاع و‌هالیوود، فیل استراب و تعدادی از مقامات نظامی عالی‌رتبه را در عنوان بندی پایانی فیلم مشاهده کرد که شاهدی است از دخالت پنتاگون در ساخت این فیلم. این نام‌ها در قالب سپاسگزاری ویژه تولید کنندگان فیلم از «مردان و زنانی ارتش ایالات متحده برای همکاری‌هایشان در مراحل تولید» در عنوان بندی آمده است. به همین ترتیب، فیلم «فرار به کوهستان جادوگر»(2009) که موضوع آن UFOها هستند نیز کمک‌هایی را نه تنها از ارتش بلکه از سیا نیز دریافت کرده است ـ یک قرار و مدار عجیب، چرا که نام سیا هیچ گاه روی پرده سینما عنوان نمی‌شود ـ. با توجه به اینکه تصاویر این فیلم از ارتش نیز تعمداً منفی است، بر اساس سیاست‌های رسانه‌ای وزارت دفاع و سیا، وجود چنین تصاویری باعث می‌شود که آن فیلم از شرایط لازم برای دریافت کمک از سوی این دو نهاد برخوردار نشود. اما در این مورد، هر دوی این نهادها به شدت تمایل داشتند به ساخت این فیلم یاری برسانند. آنطور که کارگردان فیلم، اندی فیکمن به «پره میر مگزین» گفته است: «مشاوران نظامی و اطلاعاتی به طور مداوم به ما کمک می‌کردند تا تک تک گام‌هایی را که بر می‌داریم، در جهت درست برداریم.

نتیجه گیری
به تعبیر مأمور مودلر در فیلم «پرونده‌های ایکس»، شاید دوست داشته باشیم گفته‌های دولت ایالات متحده را باور کنیم، وقتی که می‌گوید دیگر تمایل فعالی به UFOها ندارد. اما قطعاً همه ما دوست داریم باور کنیم که سرگرمی‌های‌هالیوود صرفاً سرگرمی است و نه گمراه کردن. با قضاوت بر اساس نمونه‌هایی که در این مقاله مطرح شد، به نظر می‌رسد که سیاست رسمی دولت آمریکا در ارتباط با پدیده UFOدر رسانه‌ها، از موضوعی به موضوع دیگر و از دهه‌ای به دهه دیگر چرخش کرده باشد. چرخش در طیفی که در یک سر آن تلاش‌های افشا کننده هماهنگ را شاهد هستیم و در طرف دیگر، تلاش‌های مخرب برای نظارت بی‌سر وصدا و حتی کنترل محتوای رسانه‌ها در ارتباط با UFOها در جهت مقاصد جنگ روانی و یا مدیریت بینش. اگر هیچ یک اینها نباشد، این مسائل باید این انگیزه را در ما به وجود آورد که بنشینیم و توجه بیشتری به ناوگان‌های فیلم‌های بشقاب‌پرنده‌ای کنیم که بدون شک در سال‌های پیش رو نیز همچنان به فرود بر سالن‌های سینمای ما ادامه خواهند داد.


رابی گراهام و متیو آلفورد 
منبع: www.socialmedian.com
نشریه سیاحت غرب شماره 73